Yeşil Büyüme Haftalık Bülten - 176

Merhaba değerli okurumuz!

Bu hafta gerçekleşen gelişmelerden sizler için derleyerek oluşturduğumuz başlıca analiz konuları şu şekilde;

• AB Parlamentosu JURI Komitesi, CSRD ve CSDDD’de Kapsamı Daraltan Omnibus Metnini Onayladı

• Sera Gazı Yoğunlukları 2024’te Tarihin En Yüksek Seviyesine Ulaştı

• Omnibus’un Arkasındaki Lobi Gücü: AB’nin Sürdürülebilirlik Yasaları Neden Zayıflatıldı?

• ESMA 2025 Denetim Öncelikleri: Sürdürülebilirlik Raporlamasında “Önemlilik” ve “Kapsam” Öne Çıkıyor

• Yapay Zekâ ile Sürdürülebilirlik Danışmanlığı Arasındaki İnce Çizgi

• Yenilenebilir Enerji Rekor Büyüme Gösterdi, Ancak 2030 Hedefine Ulaşmak İçin Hız Yetersiz

YEŞİL BÜYÜME’NİN ÜRETTİKLERİ
GRI Standartlarında Revizyon

Global Reporting Initiative (GRI), ekonomik etkilere ilişkin raporlama standartlarını kapsamlı biçimde güncelliyor. Kurum bu kapsamda, ilk olarak “Monetary Flows” (Parasal Akışlar) standardının taslağı yayımlandı. Söz konusu standart, mevcut “Economic Performance” (Ekonomik Performans) standardı olan GRI 201’in yerini alacak.

Projenin ikinci aşamasında, yolsuzluk (GRI 205), rekabet (GRI 206) ve kamu politikası (GRI 415) standartlarının revizyon taslakları Ocak 2026’da yayımlanacak.

Podcast'imizin bu bölümünde, GRI'ın bahse konu hamlelerini irdeledik.

ÖNE ÇIKAN KONU
AB Parlamentosu JURI Komitesi, CSRD ve CSDDD’de Kapsamı Daraltan Omnibus Metnini Onayladı

Avrupa Parlamentosu Hukuk İşleri Komitesi (JURI), geçen hafta siyasi uzlaşıya varılan Omnibus Direktifi taslağını 13 Ekim tarihinde onayladı. Raportör Jörgen Warborn’un hazırladığı metin, 17 “evet”, 6 “çekimser” ve 2 “hayır” oyu ile kabul edildi. Direktif, Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Direktifi (CSRD) ve Kurumsal Sürdürülebilirlik Durum Tespiti Direktifi’ni (CSDDD) sadeleştirmeyi amaçlıyor. Taslak, önümüzdeki hafta Strazburg’daki Genel Kurul oylamasına sunulacak.

JURI’nin kabul ettiği metin, Haziran ayında açıklanan ilk taslağa göre daha dengeli olsa da Avrupa Komisyonu’nun önerisiniden hâlâ daha ileri gidiyor. Warborn, basın açıklamasında “Komisyon’un ötesinde maliyetleri azaltmayı hedefledik ve bu iddialı hedef için farklı siyasi gruplardan destek aldık” dedi.

Yeni düzenleme uyarınca CSRD kapsamına yalnızca 1.000’in üzerinde çalışanı ve yıllık 450 milyon avrodan fazla cirosu olan şirketler girecek. Bu, Komisyon’un “1.000 çalışan + 50 milyon avro ciro veya 25 milyon avro bilanço” eşiğini öngören teklifinden daha dar bir kapsam anlamına geliyor. Ayrıca, büyük şirketlerin küçük tedarikçilerinden gönüllü raporlama standartlarının ötesinde sürdürülebilirlik verisi talep etmesi yasaklanıyor.

CSDDD tarafında da kapsam yüzde 90 oranında daraltılıyor. Yeni eşik, 5.000’den fazla çalışanı ve 1,5 milyar avro cirosu olan şirketlerle sınırlı olacak. Bu değişiklik, Komisyon’un 1.000 çalışan ve 450 milyon avro ciro kriterlerine dayanan mevcut önerisine kıyasla büyük bir daralma demek. SOMO’nun (Centre for Research on Multinational Corporations) hesaplamalarına göre, bu değişiklik yasa kapsamını %70’ten fazla azaltıyor.

JURI tarafından kabul edilen metin, CSDDD’nin 8. maddesi kapsamındaki yükümlülükleri de hafifletiyor. Şirketler artık yalnızca iş ortaklarının faaliyetlerinden doğabilecek insan hakları ve çevre riskleri için “olası olumsuz etki” bulunması halinde değerlendirme yapmak zorunda olacak. Sorumluluk hükümleri üye devletlerin takdirine bırakılırken, bu hükümlerin 2030’da gözden geçirilmesi öngörülüyor.

İklim geçiş planlarına ilişkin olarak şirketler Paris Anlaşması ile uyumlu stratejiler hazırlamaya devam edecek, ancak bu planları “makul çaba” düzeyinde uygulamaları yeterli sayılacak. Bu madde Komisyon’un “en iyi çaba” ifadesini içeren metninden daha esnek bir yaklaşım sunuyor.

Warborn, metnin Parlamento genelinde de destek bulacağına inandığını belirterek, Avrupa Halk Partisi (EPP), Sosyalistler ve Demokratlar (S&D) ile Renew Europe grupları arasında varılan uzlaşıyı “sağlam bir çoğunluk temeli” olarak nitelendirdi. Renew Europe’tan Pascal Canfin, “Mükemmel bir metin değil ama aşırı sağın daha sert bir taslağı geçirmesini önleyen siyasi bir uzlaşı sonucu” değerlendirmesinde bulundu.

Parlamentonun Omnibus metnini onaylaması halinde, Avrupa Parlamentosu ile üye devletler arasındaki üçlü müzakerelerin 24 Ekim’de başlaması bekleniyor. Warborn, JURI oylamasının “sadeleştirme yönünde güçlü bir destek” gösterdiğini ve yıl sonuna kadar müzakerelerin tamamlanabileceğini söyledi.

Sera Gazı Yoğunlukları 2024’te Tarihin En Yüksek Seviyesine Ulaştı

Dünya Meteoroloji Örgütü’nün (WMO) yeni yayımladığı Sera Gazı Bülteni’ne göre, 2024’te atmosferdeki karbondioksit (CO₂) yoğunluğu, modern ölçümlerin başladığı 1957’den bu yana en büyük yıllık artışı gösterdi. Küresel ortalama CO₂ seviyesi 2024’te 423,9 ppm’e yükselirken, bir önceki yıla göre 3,5 ppm’lik artış kaydedildi. Bu yükseliş, hem insan kaynaklı emisyonlardaki sürekliliğe hem de ormanlar ve okyanuslar gibi doğal yutakların zayıflayan emilim kapasitesine bağlanıyor.

WMO, 2024’teki rekor artışta, yılın El Niño koşulları ve geniş çaplı orman yangınlarının da etkili olduğunu belirtiyor. El Niño yıllarında kara ekosistemlerinin kuraklık ve yangın nedeniyle daha az karbon tutması, sera gazı birikimini hızlandırıyor. Örgütün verilerine göre CO₂ birikim hızı 1960’lardan bu yana üç kat artarak yılda ortalama 0,8 ppm’den 2,4 ppm’e çıktı.

WMO Genel Sekreter Yardımcısı Ko Barrett, “CO₂ ve diğer sera gazlarının emdiği ısı, iklimi aşırı hava olaylarıyla birlikte dönüştürüyor. Emisyonların azaltılması yalnızca iklim değil, ekonomik güvenlik açısından da zorunlu” ifadelerini kullandı.

Karbondioksitin yanı sıra metan (CH₄) ve diazot monoksit (N₂O) seviyeleri de 2024’te tarihsel zirvelerine ulaştı. Metan konsantrasyonu 1942 ppb’ye yükselerek sanayi öncesi dönemin %166 üzerine çıktı; diazot monoksit seviyesi ise 338 ppb’ye ulaştı.

WMO uzmanları, kara ve okyanus yutaklarının etkinliğini yitirmesinin iklim döngüsünü daha da kırılgan hale getirdiği uyarısında bulunuyor. Karbondioksitin atmosferde yüzlerce yıl kalabilen uzun ömrü nedeniyle, bugünkü emisyonların etkisinin yüzyıllar boyunca süreceği belirtiliyor.

Bülten, kasım ayında Brezilya’nın Belém kentinde düzenlenecek COP30 İklim Konferansı öncesinde yayımlandı. WMO, sera gazı izleme ağlarının güçlendirilmesinin, iklim eylemini yönlendirmek için kritik önemde olduğunu da ayrıca vurguluyor.

Ücretsiz abonelerimiz için tanımlanan makalelerin sonuna geldiniz.

1000TL karşılığında yıllık premium bülten abonesi olabilir ve bültendeki diğer yazıları da okuyabilirsiniz.

• Omnibus'un Arkasındaki Lobi Gücü: AB'nin Sürdürülebilirlik Yasaları Neden Zayıflatıldı? Social LobbyMap ve SOMO'nun yeni araştırmaları, Omnibus Paketi'ndeki tavizlerin arkasındaki kurumsal lobi faaliyetlerini ortaya koydu. (Devamı)

• ESMA, 2025 yılı için sürdürülebilirlik beyanlarını ikinci temel denetim alanı olarak belirledi ve ESRS kapsamında "önemlilik değerlendirmesi" ile "raporun kapsamı ve yapısı" konularına odaklanacağını duyurdu. (Devamı)

• Deloitte, Avustralya hükümeti için hazırladığı AI destekli 237 sayfalık raporda çıkan hatalar nedeniyle aldığı ücretin bir kısmını iade etmeyi taahhüt etti. Olay, danışmanlık sektöründe AI kullanımının denetimi konusunda ciddi bir uyarı niteliği taşıyor. (Devamı)

• IRENA'nın raporuna göre, 2024'te 582 GW yeni yenilenebilir enerji kapasitesi devreye alındı ve yıllık %15,1 artışla rekor kırıldı. Ancak COP28'de kabul edilen 2030 hedefi için gereken %16,6'lık yıllık artışın gerisinde kalınıyor ve mevcut 4.443 GW'ın 11.174 GW'a çıkarılması gerekiyor. (Devamı)

BİTERKEN
Yeşil Büyüme ile İşbirliği Yapın

Bu hafta da bültenin sonuna geldik. Yeşil Büyüme’nin diğer hizmetlerini aşağıda bulabilirsiniz.

Dinamik regülasyonlara uyum ve sürdürülebilirlik alanındaki deneyimimizden faydalanmak isterseniz işte Yeşil Büyüme’nin size değer katabileceği alanlar:

1. Kurumsal Sürdürülebilirlik Eğitimleri - Başta GRI, CSRD ve TSRS raporlama çerçevelerini kapsayan, kurum ve sektöre özel sürdürülebilirlik ve raporlama eğitimleri için irtibata geçin.

2. Sürdürülebilirlik Raporlaması Danışmanlığı - Şirketinizin sürdürülebilirlik çalışmalarının, risk ve fırsatların üst bakışla raporlara yansıtılması için iletişime geçin.

3. Sürdürülebilirlik İletişimi- Çoğunluğu yönetici seviyesinde 8000+ abone ve 32.000+ sosyal medya takipçisi ve ~20.000 Websitesi okuyucusuna mesajınızı iletin. Kapsamlı işbirliği paketi için irtibata geçin.