Merhaba, Yeşil Büyüme'nin Haftalık Bülteni'ne hoş geldiniz. Girdileriniz ve ekosistemin ihtiyaçlarıyla şekillenecek bu bültende hangi konuları görmek istersiniz? Bize yazın. Keyifli okumalar!

Bu haftaki bültenimizde her zamanki formatımızın dışına çıktık ve bülteni Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması konusuna ayırdık. Avrupa Birliği’nin yeşil dönüşüm stratejisinde çok önemli bir yeri olan ve iklim değişikliği ile mücadele politikalarının amiral gemisi olan bu düzenleme Türkiye’yi de çok yakından ilgilendiriyor. Birçok çalışmaya göre ülkemiz SKDM’den en çok etkilenecek ülkeler arasında ilk üçte yer alıyor. Biz de Yeşil Büyüme olarak hazırladığımız bu özel sayı ile konuyla ilgili farkındalığı artırmayı hedefliyoruz.

Tabi çabalarımız sadece bununla sınırlı değil. Ekip olarak 24 Ağustos’ta ücretsiz bir çevrimiçi SKDM eğitimi vermeyi planlıyoruz. Hatta bize bu bülteni hazırlama ilhamını da aslında bu eğitim verdi. SKDM konusunu her seviyeden katılımcının anlayabileceği ve olayları sade bir dille anlattığımız eğitimimize herkesi bekliyoruz.

ÜCRETSİZ ÇEVRİMİÇİ SKDM EĞİTİMİ

Organizasyonunuzu Geleceğe Taşıyın!

24 Ağustos'ta gerçekleştireceğimiz ücretsiz çevrimiçi eğitimimize davetlisiniz! SKDM düzenlemelerinin sektörünüz üzerindeki etkilerini, fırsatları ve riskleri net bir şekilde anlamak istiyorsanız bu eğitim tam size göre.

Neler Öğreneceksiniz?

• SKDM ve ETS Bağlantısı: AB ETS'yi anlamadan SKDM'nin etkilerini tam anlamak mümkün mü? Türkiye'nin milli ETS kurulumu ile SKDM arasındaki kritik bağlantıları keşfedin.

• Riskler ve Fırsatlar: SKDM ücretlerinin geleceği, raporlama ihtiyaçları ve olası maliyetler ile Türkiye için doğabilecek fırsatları detaylıca ele alıyoruz.

• SKDM Gizli (!) Maddeler: Dekarbonizasyon süreçleri, AB ile olan ticari ilişkilerimizde nasıl bir dönüşüme yol açabilir? Tedarik zincirlerimizi nasıl etkileyebilir?

Eğitimimiz ile ilgili öne çıkanlar

• Karmaşık Kavramları Anlaşılır Hale Getirme: AB ETS, karbon ücreti ve daha birçok kavramı yalın bir dille açıklığa kavuşturuyoruz.

• Risk ve Fırsat Analizi: SKDM'nin getireceği olası maliyetler ve fırsatlarla ilgili derinlemesine bir bakış.

• Yol Gösterici Tavsiyeler: SKDM'ye uyum sağlamanız için pratik ve etkili öneriler.

Eğitimimiz 16 Mayıs’ta yayımlanan SKDM düzenlemesi ve 13 Haziran’da yayımlanan taslak Uygulama Yönetmeliği metinlerini kapsıyor. Yaklaşık 45 dakika sürecek seminerden sonra sektörlerin ihtiyaçlarının daha net anlaşılabilmesi için soru/cevap bölümüne geçilecek.

SKDM düzenlemeleriyle ilgili olarak organizasyonunuzu nasıl daha bilinçli ve hazırlıklı kılabilirsiniz? 24 Ağustos'ta sizleri bu özel eğitimde aramızda görmekten mutluluk duyarız.

Eğitime kayıt için burayı tıklayın.

SINIRDA KARBON DÜZENLEMESİ İLE İLGİLİ BİLMENİZ GEREKEN 35 MADDE

Giriş-AB Emisyon Ticaret Sistemi Nedir?

• SKDM’yi anlamak için önce AB ETS’yi anlamak gerekiyor. Avrupa Birliği’nin, “kirleten öder“ prensibi gereği kurduğu Emisyon Ticaret Sistemi, belirli karbon-yoğun sektörlerin üretimleri esnasında sebep oldukları emisyonlar için bir ücret ödediği bir sistem.

• AB ETS’de üreticiler, sebep oldukları her bin ton emisyon başına bir karbon tahsisatı satın almak zorundalar.

• Sistem her biri bir ton emisyonu ifade eden bu tahsisatların ticaretinin yapılmasına izin veriyor. Buna göre bir işletme, elinde fazla bulunan tahsisatları, bu konuda açığı olan bir başka işletmeye satabilir.

• Sistemin 2005 yılında devreye girmesiyle birlikte 5 avrodan başlayan karbon ücretlerinin fiyatı Mart 2023’te 105 avro seviyelerine ulaşarak daha sonrasında geri çekildi. Halihazırda karbon ücretleri 80-100 avro bandında seyrediyor.

• AB ETS çerçevesinde uygulanan karbon ücretine rağmen, Avrupa dışındaki ülkelerin birçoğunda karbon politikalarının yetersiz olması ya da hiç olmaması, AB'deki işletmelerin daha az sıkı iklim politikalarının bulunduğu ülkelere taşınma riskini beraberinde getiriyor. Bu durumun adına “karbon sızıntısı (kaçağı)” deniyor.

Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması

• Avrupa Birliği karbon sızıntısını önlemek adına, AB ETS’nin uzantısı olarak adlandırabileceğimiz Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması’nı tasarladı. Buna göre AB sınırlarına yapılan belirli ürün gruplarının ithalatında AB ETS standardında bir karbon ücreti uygulanacak.

• Avrupa Birliği Resmi Gazetesi’nde 10 Mayıs 2023 tarihinde yayımlanarak yasalaşan SKDM, 01 Ekim 2023 tarihinden itibaren yürürlüğe giriyor.

  

• Geçiş sürecinde sadece altı ürün grubu SKDM kapsamına alınırken, yapılacak ara değerlendirmelerle 2030 yılına AB ETS Direktifi EK-1’de yer alan diğer ürün grupları da kapsama dahil edilecek.

  

• AB bu sektörleri belirlerken şunları göz önünde bulundurdu:

  - Sektörün sera gazı emisyonlarının en büyük toplam yayıcılarından biri olup olmadığı,

  - Sektörün önemli bir karbon sızıntısı riskine maruz kalıp kalmadığı.

• AB, en büyük emisyon yayıcılardan biri olup olmadığına ve karbon kaçağı riskine bakarak toplam 12 sektörün kısa bir listesini çıkardı. Buna göre, emisyonların çoğundan bu birkaç sektörün sorumlu olduğu söylenebilir.

• Avrupa'ya ihracat yapan ülkeler içerisinde ilk 12 ülkenin SKDM kapsamına giren ürünlerinin toplam değeri 56.94 milyar avro. Türkiye'nin 2021 yılında SKDM kapsamına giren ürünlerle ilgili AB'ye gerçekleştirdiği ihracat ise 8.05 milyar avroya ulaştı. Bu da ülkemizi SKDM’den en fazla etkilenecek ikinci ülke konumuna getiriyor.

• Avrupa Komisyonu, SKDM geçiş sürecinde uygulanacak kuralları belirlemek adına, 13 Haziran 2023 tarihinde taslak bir Uygulama Yasası yayımladı. Yayımlanan bu taslak dün (17 Ağustos 2023) Avrupa Komisyonu tarafından onaylandı.

• Uygulama Yasası’nda, AB sınırına giren SKDM mallarının ithalatçısının ilgili kurumlara olan çeyrek dönemler halinde yapılacak raporlama yükümlülüğü ile ilgili esasların ayrıntılarına veriliyor.

Raporlama Esasları

Temel Bilgiler

• Makam/ Raporlamalar, SKDM mallarının AB ithalatçısı tarafından, ithalatçının bulunduğu ülkenin ilgili otoritesine sunulur.

• Periyod/ Yılın her üç aylık dönemi için hazırlanır.

• Süre/Her üç aylık dönemin raporlaması, ilgili üç ayı takip eden ayın son gününe kadar yapılmalıdır.

• İlk rapor/ 2023 yılının son çeyreği için, 2024 Ocak ayında sunulacak.

• Sorumluluk/ Raporlama sorumluluğu, SKDM mallarını AB’ye ithal eden yetkilendirilmiş ithalatçıya aittir. Ancak rapora temel teşkil eden bilgiler, üretici/ihracatçı tarafından sağlanır. Raporlamalar, ithalatçı tarafından görevlendirilmiş dolaylı gümrük temsilcileri tarafından da yapılabilir.

• Amaç/ Geçiş döneminde toplanacak bilgilerle 2026 yılından sonra SKDM’nin uygulanmasına yönelik nihai kurallar belirlenecek.

İşleyiş

• SKDM kapsamındaki malların AB ithalatçısı, SKDM sertifikalarını satın alabilecekleri ulusal makamlara kayıt yaptırır. Sertifika ücretleri, AB ETS’deki güncel haftalık fiyat ortalamasına göre hesaplanır.

• AB ithalatçısı, ithalatına dahil olan emisyonları beyan eder ve her yıl ilgili sayıda SKDM sertifikasını teslim eder. Son teslim tarihi her senenin 31 Mayıs’ıdır.

• İthalatçı, ithal edilen malların üretimi sırasında zaten bir karbon fiyatının ödendiğini kanıtlayabilirse, ilgili miktar ödeyeceği ücretten düşülür.

• Gömülü emisyonların raporlanması için kullanılacak olan metodolojinin, AB Emisyon Ticaret Sistemi’nde kullanılan izleme ve raporlama yönergesi ile uyumlu olması bekleniyor.

• Ancak, üçüncü ülkelerdeki işletmelerin geçiş sürecinde fazla zorlanmaması için 2024 yılının sonuna kadar bu ülkelerdeki emisyon izleme ve raporlama yöntemlerinin kullanılmasına da müsaade edilmesi planlanıyor.

• SKDM Düzenlemesi’nin EK-1’inde yer alan ürünlerdeki gömülü emisyonların hesaplanması için üretim proseslerinin sınırlarının belirlenmesi ve bu proseslerdeki doğrudan ve dolaylı emisyonların ölçülmesi gerekiyor.

• Bir istisna olarak, hidrojenle ilgili yapılacak hesaplamalarda ise Avrupa Konseyi ve Parlamentosu’nun 2018 yılında yayımladığı direktifin dikkate alınması bekleniyor.

Raporlamanın İçeriği

Beyanda bulunan ithalatçı firmaların rapor etmesi gereken bilgiler;

• Beyanda bulunan ithalatçı firmaların rapor etmesi gereken bilgiler:

  - İthal edilen ürünün türü ve miktarı (elektrik için MW/saat, diğer ürünler için ton cinsinden)

  - İthalatın gerçekleştirildiği ülke

  - Üretici tesise ait bilgiler

  - Üretim rotası

  - Gömülü emisyonlar için tanımlayıcı parametreler

  - Çelik ürünler için tesisin tanımlama numarası ve doğrudan emisyonlar

  - Elektrik tüketimi

  - Hesaplamalarda fiili emisyonların mı yoksa varsayılan değerlerin mi kullanıldığı

  - Emisyon faktörü

  - Dolaylı emisyon miktarı

• İthalatın gerçekleştirildiği ülkede halihazırda bir karbon rejiminin var olması durumunda beyanda bulunan ithalatçı firmanın rapor etmesi gereken bilgiler;

  - Karbon ücretinin şekli

  - İthalatın gerçekleştirildiği ülke

  - Karbon ücretinde herhangi bir geri ödemenin (rebate) yapılıp yapılmadığı

  - Beyanda bulunan ithalatçı firmalar, SKDM kapsamında talep edilen bilgiler için üretici firmalardan Uygulama Yasası’nın EK-4’ünde yer alan elektronik şablonu doldurmalarını talep edebilir.

Raporları Teslimi

• Raporlar ve ilgili kayıtlar, SKDM Geçiş Sicili'nde elektronik ortamda saklanır.

• Beyan verenler, SKDM Ticaret Portalı üzerinden bu sisteme erişirler.

• Kayıtlar, "Ekonomik Operatör Kaydı ve Kimlik Tespiti (Economic Operator Registration and Identification-EORI)" numarası üzerinden gerçekleştirilir.

• Beyan veren ithalatçı firmalar, ilgili çeyrek dönem raporunu raporlama dönemi bitiminden itibaren 2 ay içinde değiştirebilirler. İlk iki çeyrek raporlama için, üçüncü raporun teslim tarihine kadar değişiklik yapabilirler.

• SKDM otoritesinin talebi üzerine, yanlış veya eksik raporlarla ilgili düzeltmeler yapılmalıdır.

• Raporlarda beyan edilen bilgilerde bir değişiklik olması halinde, yetkili otorite hemen bilgilendirilmelidir.

• İtiraz süreci devam eden tartışmalı SKDM raporlarındaki bilgilerin değiştirilmesine izin verilmez.

SKDM ile ilgili hem sektörlere özel hem de Uygulama Yasası’nın teknik ayrıntılarına dair merak ettiğiniz her şey ve eğitim/danışmanlık hizmetlerimiz için bizimle irtibata geçebilirsiniz.

HİZMETLERİMİZ

Yeşil Büyüme’ye en çok yöneltilen sorulardan bir tanesi de hangi hizmetleri verdiğimiz. Bu bölümde verdiğimiz hizmetlere dair örnekler ve geçmiş referansları sizinle paylaşacağız. Bu hafta Uygulamalı GRI Eğitimi hizmetimizden kısaca bahsedeceğiz.

Biliyorsunuz işletmeler rekabet güçlerini artırmak ve finansal kaynaklara ulaşmak için kurumsal sürdürülebilirlik performanslarını artırmayı hedefliyorlar. Ancak kurumlar bu süreçte hangi konuları raporlayacakları ve raporlama için nasıl bir organizasyon oluşturacakları konularında sorunlar yaşıyorlar. Yeşil Büyüme, Uygulamalı GRI Eğitimi ile onların bu sorunları aşmasına yardımcı olarak analize dayalı sürdürülebilirlik raporu hazırlamalarını kolaylaştırıyor.

Bu kapsamda geçtiğimiz günlerde Ege Üniversitesi’ne Uygulamalı GRI Raporlaması Eğitimi verdik.

Siz de organizasyonunuz için Uygulamalı GRI Raporlaması Eğitimi ihtiyacı olup olmadığını öğrenmek veya bu eğitimi almak isterseniz lütfen bizimle iletişim sayfamızdan irtibata geçin.

• Bültende yer almasını istediğiniz konuları [email protected] üzerinden paylaşabilirsiniz.

• Haftaya yine dolu dolu bir bültende buluşmak üzere. Hoşçakalın!