Merhaba, Yeşil Büyüme'nin Haftalık Bülteni'ne hoş geldiniz. Özellikle sizin girdilerinizle ve ekosistemin ihtiyaçlarıyla şekillenecek bu bültende hangi konuları görmek istersiniz? Bize yazın. Keyifli okumalar!

Bu bültende ele aldığımız başlıca konular şu şekilde;

• Avrupa Birliği temiz teknolojiler konusunda çabalarını hızlandırıyor.

• Avrupa'da 2021 yılında enerjinin %22'si yenilenebilir kaynaklardan elde edildi.

• Avrupa Bina Performans Enstitüsü (BPIE)'ne göre binaların yenilenmesi sayesinde %55 enerji tasarrufu sağlanabilir.

• Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında kimya sektörünün dekarbonizasyonunun sağlanması gerekiyor.

• İngiltere'de net-sıfır hedefi ile ilgili oldukça kapsamlı bir rapor yayımlandı.

• "Türkiye Hidrojen Teknolojileri Stratejisi ve Yol Haritası - 2023" belgesi yayımlandı.

• Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası Başkan Yardımcısı'nın Türkiye'ye yönelik açıklamalarda bulundu.

Hazırsanız başlıyoruz:

🗺AVRUPA YEŞİL MUTABAKATI

🏎 Avrupa Birliği temiz teknolojiler konusunda çabalarını hızlandırıyor.

Avrupa Birliği'nin endüstriyel yeşil dönüşümü kapsamında Davos'ta devam eden Dünya Ekonomik Forumu'nda oldukça önemli açıklamalar yapan Avrupa Komisyonu Başkanı von der Leyen'in konuşmasında öne çıkan hususlar;

• Avrupa Birliği, Rusya'dan ithal ettiği doğal gazın %80'ni alternatif kaynaklarla değiştirdi. Ağustos-Kasım 2022 periyodunda Avrupa Birliği'nde enerji tüketimi %20 oranında azaltıldı.

• Ağustos 2022'ye göre doğal gaz fiyatları Ocak 2023'te %80 oranında azaldı.

• Net-sıfır dönüşümü, tüm endüstrilerin işleyişini radikal bir şekilde değiştirecek. Bu kapsamda ulaşım, binalar, üretim ve enerji alanlarında temiz teknolojilerin geliştirilmesi gerekiyor.

• Önümüzdeki dönemde belki de dünya tarihinin en büyük endüstriyel dönüşümü yaşanacak. Bu nedenle geleceğin ekonomisinin temelini teşkil eden yenilikçi temiz teknolojileri geliştiren ülkeler büyük bir rekabet avantajı elde edecekler.

• Uluslararası Enerji Ajansı'na göre temiz teknoloji üretim kapasitesi günümüz seviyesine göre 3 kat artarak 2030 yılında 650 milyar dolara ulaşacak.

• Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında yeşil dönüşüm için NextGenerationEU ile 800 milyar € finansal kaynak ayrıldı.

• Benzer şekilde Japonya kendi endüstriyel dönüşümü için 140 milyar € destek paketi açıkladı.

• Hindistan ise güneş enerji santralleri ve bataryalar için bir teşvik paketi oluşturduğunu duyurdu.

• ABD, "Enflasyon İndirim Yasası (Inflation Reduction Act)" çerçevesinde temiz teknolojilere 369 milyar $ destek vereceğini açıkladı.

• ABD'nin açıkladığı Enflasyon İndirim Yasası'nın Avrupa Birliği'nde temiz teknolojiler konusunda faaliyet gösteren şirketlerin rekabet güçleri üzerinde meydana getireceği olumsuz etkiler konusunda bir takım çekinceler bulunuyor.

• Avrupa Birliği'nin temiz teknolojiler alanında rekabet gücü elde edebilmesi için çok kısa bir yatırım penceresi imkanı bulunuyor. Bu nedenle Avrupa Birliği, Yeşil Mutabakat Endüstriyel Planı ile ilgili kapsamlı bir çalışma yürütüyor.

• Avrupa Birliği'nin ilk önceliği, "Net-Sıfır Endüstri Yasası" ile endüstriyel dönüşüm için sağlıklı bir yasal düzenleme mekanizmasının oluşturulması. Bu kapsamda tedarik zincirleri boyunca temiz teknolojilerin daha hızlı geliştirilebilmesi için izin süreçleri kısaltılacak ve basitleştirilecek.

• Avrupa Birliği şu an kritik metaller konusunda %98 oranında Çin'e bağımlı. Bu bağımlılığın önlenmesi için "Kritik Hammadde Yasası" hazırlanıyor. Çin'in bu bağlamdaki tekelini kırmak için benzer değerleri benimseyen ülkeler arasında "kritik hammadde kulübü"nün oluşturulması planlanıyor.

📢 Avrupa'da 2021 yılında enerjinin %22'si yenilenebilir kaynaklardan elde edildi.

Eurostat tarafından yayımlanan yeni verilere göre AB'de yenilenebilir enerjinin payı 2021 yılında %21.8'e ulaştı. 2020 yılı verilerine göre yaşanan %0.3 gerileme yenilenebilir enerji tarihinde ilk düşüş olarak kaydedildi. 2030 yılı için belirlenen %32 hedefine göre kıyaslandığında %21.8'lik performansın yeterli olmadığı görülüyor. Bu nedenle Avrupa Birliği üyesi ülkelerin yenilenebilir enerji kurulumu konusunda çabalarını artırmaları gerektiği ifade ediliyor.

Avrupa Yeşil Mutabakatı çerçevesinde görüşmeleri devam eden REPowerEU paketi kapsamında 2030 yılı için belirlenen %45'lik hedef dikkate alındığında önümüzdeki yıllarda yenilenebilir enerji yatırımlarının daha fazla hızlandırılması gerektiği açık bir şekilde görülüyor. Yenilenebilir enerji payı (biyokütle, hidro, rüzgar, ısı pompası ve biyoyakıt ) en yüksek olan ülke %62.6 ile İsveç.

Y🌎RUM: T.C. Enerji Bakanlığı Aralık 2022 verilerine göre Türkiye'de kurulu gücün kaynaklara göre dağılımı: %30,4’ü hidrolik enerji, %24,4’ü doğal gaz, %21’i kömür, %11’i rüzgâr, %9,1’i güneş, %1,6’sı jeotermal ve %2,5’i ise diğer kaynaklar.

Avrupa Bina Performans Enstitüsü (BPIE)'ne göre binaların yenilenmesi sayesinde %44 enerji tasarrufu sağlanabilir.

Doğal gaz tedariki açısından en hassas yerlerin başında binalar geliyor. Bu nedenle binalardan kaynaklı enerji tüketiminin azaltılması enerji güvenliğinin sağlanması açısından kritik.

Binalarda tüketilen enerji AB enerji ithalatının %21'ine karşılık geliyor. BPIE'nin hazırladığı rapora göre 2020 yılında binalarda tüketilen 777 TWh enerjinin %44'ünün tasarruf edilmesi mümkündü. Binaların yenilenmesine yapılacak yatırımlar sayesinde doğal gaz tüketimi %46, petrol tüketimi %44 ve kömür tüketimi %48 oranında azaltılabilir. BPIE'nin tavsiyeleri şu şekilde;

• Binaların Enerji Performansı Direktifi'nde "derin yenileme (deep renovation)"nin tanımı yapılmalı.

• Minimum Enerji Performans Standartları adil bir şekilde belirlenmeli

• İlk etapta enerji performansı en kötü olan binalara odaklanılmalı

• Vatandaşların sürece uyum sağlayabilmeleri için etkin bir iletişim süreci yürütülmeli ve gerekli adımların atılmaması halinde çeşitli yaptırımların uygulanması sağlanmalı

• Bina sahiplerinin uygun finansal kaynaklara ulaşmaları kolaylaştırılmalı

• Yüksek enerji fiyatları için verilen destekler zaman içerisinde sonlandırılarak binaların yenilenmesi için kullanılmalı

• Binalarda kullanılan fosil yakıtlara dayalı verilen teşvikler sonlandırılmalı

Y🌎RUM: Özellikle Marmara Bölgesi'nde beklenen büyük deprem riski de dikkate alındığında, Türkiye'deki binaların, enerji verimliliği ve dayanıklılığı açısından güçlendirilecek şekilde yenilenmesi çabalarına öncelik verilmeli. Bu sayede ithal enerji kaynaklarından çok büyük miktarlarda tasarruf yapılması mümkün olacaktır.

🎋SEKTÖREL SÜRDÜRÜLEBİLİK

Kimya sektörünün dekarbonizasyonu

AB ETS sistemine dâhil olan kimya sektörü, Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında getirilen düzenlemelerin öncelikli etki sahasında bulunuyor. AB ETS'deki karbon ücretlerinin artması, kimya sektöründe bulunan üreticilerin maliyetlerini artırıyor.

Bununla birlikte AB'deki kimya sektörü, faaliyetlerini gevşek iklim politikalarının uygulandığı ülkelere taşımak isteyen aktörlerden dolayı karbon kaçağı riskine doğrudan maruz. Bu kapsamda Avrupa Birliği'nde kimya endüstrisinin iklim politikalarına uygun şekilde düşük karbonlu üretime geçmesi için ciddi yatırımlara ihtiyaç duyuluyor.

Kimya sektörünün değer zinciri (value chain) de oldukça karmaşık. Kimya sektörünün ürünleri neredeyse bütün sektörlerin çeşitli üretim safhalarında kullanılıyor. Polimer, organik kimyasallar, hidrojen ve amonyumun zaman içerisinde Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) içerisine dâhil edilmesi, kimya sektörünün tedarik zincirlerinde maliyetleri ve dolayısıyla iş ilişkilerini etkileyecektir.

AB'deki firmaların tedarik zincirlerinde bulunan şirketlerin öncelikli olarak 1 Ekim 2023'ten itibaren raporlama zorunluluğu ile birlikte uygulamaya geçecek olan SKDM'ye uyum kapsamında gerekli adımları atması gerekiyor. Çeyrek dönemler halinde rapor edilmesi gereken bilgiler;

• Direkt ve dolayı emisyonları kapsayacak şekilde gömülü emisyonlar

• İhracat yapılan ülkede ödenen karbon ücretleri

2026/2027 sonrasında SKDM kapsamında AB'ye ihraç edilen belirli ürünlere yönelik getirilecek karbon ücretlerine hazırlık çerçevesinde kimya endüstrisinin değer zincirinde bulunan üreticilerin kapsamlı analizlere dayalı gerekli tedbirleri alması gerekiyor.

İngiltere'de net-sıfır hedefi ile ilgili oldukça kapsamlı bir rapor yayımlandı.

İş dünyasından ve sivil toplum kuruluşlarından gelen 1800 yanıtla birlikte gerçekleştirilen 50 yuvarlak masa toplantısı sonucunda hazırlanan raporda öne çıkan hususlar;

• Net-sıfır hedefi 21. yüzyılın ekonomik fırsatı olarak tanımlanıyor. Dünya ekonomilerinin %90'nı net-sıfır hedefine ulaşma ile ilgili taahhütte bulundu.

• McKinsey tarafından yapılan araştırmaya göre net-sıfır hedefi İngilitere'nin 2030 yılına kadar 1 trilyon sterlin gelir elde etmesini ve 480.000 yeni istihdam oluşturmasını sağlayabilir.

• İngiltere denize kurulacak rüzgar türbinleri, karbon yakalama teknolojileri ve yeşil finans konusunda rekabet gücü açısından avantajlı.

• Yapılan bir araştırmaya göre net-sıfır hedefine ulaşmak için 10 yıl geç harekete geçilmesi halinde, İngiltere'nin 2050 yılında kamu sektörü borçları %23 oranında artabilir.

• Temiz teknolojilere (güneş, rüzgar, biyogüç ve batarya) yapılacak yatırımlar sayesinde dünya genelinde 12 trilyon dolar tasarruf sağlanabilir.

• Yerel eylemler, net-sıfır hedefinin yakalanabilmesi için en maliyet etkin yöntem. Her bölgenin sahip olduğu farklı karakteristikler nedeni ile bölgesel tedarik zincirlerini dikkate alacak şekilde geliştirilecek özgün stratejiler sayesinde İngiltere'de 137 milyar sterlin tasarruf sağlanırken, 431 milyar sterlin finansal ve sosyal fayda sağlanabilir.

• İngiltere'de 300 yerel yönetim kendi net-sıfır hedeflerini ve acil iklim eylem planlarını açıkladı.

🇹🇷 TÜRKİYE'NİN NET-SIFIR YOLCULUĞU

👉 Türkiye Hidrojen Teknolojileri Stratejisi ve Yol Haritası - 2023

T.C. Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı tarafından yayımlanan "Türkiye Hidrojen Teknolojileri Stratejisi ve Yol Haritası" belgesinde yer alan hedef ve politikalar şu şekilde;

Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası Başkan Yardımcısı V. Jürgen Rigterink'ten Türkiye'ye yönelik önemli açıklamalar

Bloomberg HT'nin sorularını yanıtlayan Rigterink şunları ifade etti;

• Bültende yer almasını istediğiniz konuları iletiş[email protected] üzerinden paylaşabilirsiniz.

• Haftaya yine dolu dolu bir bültende buluşmak üzere. Hoşçakalın.