Merhaba, Yeşil Büyüme'nin Haftalık Bülteni'ne hoş geldiniz. Özellikle sizin girdilerinizle ve ekosistemin ihtiyaçlarıyla şekillenecek bu bültende hangi konuları görmek istersiniz? Bize yazın. Keyifli okumalar! 

Bu bültende ele aldığımız başlıca konular şu şekilde;

• Avrupa Birliği Konseyi tarafından kabul edilen yenilenebilir enerji izinlerini hızlandıran teklif

• Avrupa Birliği Konseyi tarafından kabul edilen metan azaltım teklifi

• Avrupa Birliği Konseyi tarafından kabul edilen doğalgazda fahiş fiyat artışlarını engelleyecek olan teklif

• Avrupa Birliği'nde çelik sektöründe yaşanan sorunların aşılması

• Avrupa Birliği'nde Modernizasyon Fonu kapsamında desteklenen projeler

• TechTarget'tan kurumsal sürdürülebilirlik tavsiyeleri

Hazırsanız başlıyoruz:

🗺AVRUPA YEŞİL MUTABAKATI 

🌞 Avrupa Konseyi, yenilenebilir enerji izinlerini hızlandıran teklif üzerinde anlaşmaya vardı. 

REPowerEU kapsamında getirilen teklife göre üye ülkeler, yenilenebilir enerji sistemleri kurulumu için daha basit izin prosedürlerinin uygulanacağı ve çevresel riskleri düşük olan "gidilecek alanlar (go-to-areas)" belirleyecek. Avrupa Komisyonu'nun 2030 yılına kadar nihai tüketimde yenilenebilir enerjinin payının %45 artırılması teklifinin aksine Konsey tarafından bu hedef %40 olarak benimsendi. Direktifin yürürlüğe girmesinden sonra 18 ay içerisinde üye ülkeler tarafından belirlenecek "gidilecek alanlar"ın haritası Avrupa Komisyonu'na teslim edilecek. "Üstün kamu yararı (overriding public interet)" prensibine göre "gidilecek alanlar"a yönelik itirazlar sınırlandırılacak. Daha önce belirlenen "hızlandırılmış yenilenebilir alanlara" kurulacak yenilenebilir enerji sistemleri ile ilgili izin süreleri 6 ay ile sınırlandırılacak. Uygulanacak izin süreleri ile ilgili detaylar;

• "Gidilecek alanlar" olarak belirlenen sahalarda kurulacak yenilenebilir enerji sistemleri için izin süreleri en fazla 1 yıl, denizde kurulacak sistemler için 2 yıl olacak. Çok özel durumlarda bu süre 6 ay uzatılabilecek.

• 150 kW'tan düşük sistemler ve bunların depolama kapasiteleri ile ilgili izin süreleri 6 ay, denizde rüzgar tarlaları için ise en fazla 1 yıl olacak şekilde sınırlandırılacak.

• "Gidilecek alanlar" sahalar için kurulacak yenilenebilir enerji sistemleri için maksimum izin süresi 2 yıl, denizde kurulacak rüzgar tarlaları için ise 3 yıl ile sınırlı olacak.

• Bu sürelere şebeke altyapılarının kurulumu için gerekli süreler dahil edilmeyecek.

• Güneş ekipmanları için izin süreleri 3 ayı geçmeyecek.

• Üye ülkeler, izin taleplerine cevap verilmemesini üstü kapalı bir onay olarak kabul edilmesine karar verdi. Ancak nihai işlemler için açık izinlere ihtiyaç duyulacak.

Y🌎RUM: Yenilenebilir enerji kapasitesinin artırılması, ulaşımda elektrifikasyonun yaygınlaştırılması gibi pek çok sektörü yakından ilgilendiriyor. Karbon rejimlerinin güçlendiği bir ortamda yenilenebilir enerji kapasitesini hızlı bir şekilde artıramayan ülkelerin, uluslararası ticarette rekabet güçlerini koruması giderek zorlaşacak. Avrupa Birliği, yenilenebilir enerji kapasitesini arttırırken diğer taraftan güç şebekesinin daha esnek, akıllı ve dayanıklı hale getirmek için de yatırımlarına devam ediyor. Türkiye'de de benzer adımların atılması, iklim değişikliği ile mücadele ve artan fosil yakıt fiyatlarının olumsuz etkilerinden sakınmak için faydalı olacaktır. 

🔥 Avrupa Konseyi, metan emisyonlarının azaltımı ile ilgili teklifi kabul etti.  

En önemli ikinci sera gazı olan ve küresel ısınmanın %30'una neden olan metan gazının enerji sektöründe izlenmesi ve azaltılması ile ilgili teklif, petrol, doğalgaz ve kömür sektörlerine yönelik bir takım yeni kurallar getiriyor. Bu sektörlerdeki operatörler bütün kuyularda ve madenlerde yol açtıkları emisyonları daha dikkatli bir şekilde izleyerek, azaltım için gerekli tedbirleri almak zorunda kalacaklar. Teklifte yer alan önemli hususlar;

• Petrol ve doğalgaz üreticilerinin metan ile ilgili raporları bağımsız akredite denetmenler tarafından kontrol edilecek.

• Operatörler metan sızıntısını tespit etmek ve onarmaktan sorumlu olacak.

• Operatörler belirli aralıklarla metan sızıntısının tespiti için detaylı kontrolleri yapacak.

• Sızıntının belirli bir eşik değerini geçmesi halinde ilk müdahalenin 5 gün içerisinde, onarım sürecinin ise 30 gün içinde bitirilmesi gerekiyor.

• Denizde 700 mt'den daha derin petrol kuyuları, metan sızıntısının atmosfere ulaşma riskinin düşük olması nedeni ile bu kurallardan muaf tutulacak.

• Bakım onarım gibi belirli nedenler haricinde, metan gazının havalandırılması veya tutuşturulması yasaklanıyor.

• Metan gazı emisyonuna yol açan aktif olmayan kuyuların tespiti ve raporlanması ile ilgili de üye ülkeler tarafından bir çalışma yürütülecek.

• Son 50 yıl içerisinde kapatılan kömür madenlerine yönelik çalışmalar yapılacak.

• Tutuşturma (flaring) 1 Ocak 2025'ten itibaren yasaklanıyor. Kiloton başına 5 tondan fazla metan emisyonlarının havalandırılması ise 1 Ocak 2027'den itibaren yasaklanıyor.

• Avrupa Birliği dışındaki metan emisyonlarının tespiti için bir mekanizma oluşturularak diğer ülkelerin metan emisyonlarını azaltma performansları izlenecek.

Y🌎RUM: Metan emisyonlarının küresel ısınmaya yol açma potansiyelleri karbondioksite göre 20-30 kat daha fazla. Bu nedenle, Paris İklim Anlaşması ile belirlenen 1.5 derece hedefine ulaşılabilmesi için kısa dönemde metan gazı emisyonlarının hızlı bir şekilde kontrol altına alınması gerekiyor. Avrupa Birliği üyelik süreci devam eden ülkemizde de, Avrupa Birliği müktesebatına uyum kapsamında metan emisyonlarının azaltılması ile ilgili kurallar, maliyet analizleri de dikkate alınarak gözden geçirilmeli. 

🚧 Avrupa Konseyi, doğalgaz fiyatlarında fahiş artışları geçici olarak sınırlandıran teklifi kabul etti.  

Avrupa Birliği'ne üye ülkelerin enerji bakanları, AB vatandaşlarını ve ekonomisini doğalgaz fiyatlarında meydana gelebilecek aşırı fiyat dalgalanmalarının olumsuz etkilerinden korumak için geçici olarak uygulanacak piyasa düzeltme mekanizması  kurulması üzerinde anlaşmaya vardı. Yeni mekanizma ile Avrupa Birliği'nde 2023 yılında doğalgaz fiyatlarının uluslararası piyasalara göre daha ucuz olmasının sağlanması bekleniyor. Piyasa düzeltme mekanizmasının otomatik olarak devreye gireceği durumlar:

• Doğalgaz fiyatlarının üç iş gününden fazla 180€'nun üzerinde seyretmesi

• Doğalgaz fiyatlarının uluslararası LNG fiyatlarından üç iş günü boyunca 35€'dan fazla olması

Düzeltme mekanizması 15 Şubat 2023 tarihinden itibaren uygulanmaya başlanacak. Enerji Düzenleyicileri İşbirliği Mekanizması (ACER), mekanizmanın uygulanmasını izlemekten sorumlu olacak. 

🎋SEKTÖREL SÜRDÜRÜLEBİLİK

🏭 Avrupa Birliği'nde çelik endüstrisinde yaşanan sorunların aşılması

En fazla kirliliğe yol açan üç sektör arasında gösterilen çelik sektörüne yönelik yasal düzenleyiciler, tüketiciler, yatırımcılar ve toplumun diğer kesimleri tarafından sektörün dekarbonizasyonu kapsamında uygulanan baskılar artıyor. Avrupa Birliği'nde pek çok çelik üreticisi 2030 yılı için net-sıfır taahhüdünde bulundu. Sadece hurda demirlerin kullanılması ile üretilen çeliğin, talebi karşılamayacağı biliniyor. Bu nedenle sektör temsilcileri arasında çözüm olarak "doğrudan indirgenmiş demire (direct reduced iron (DRI))" yönelik ilgi artıyor. Burada da DRI'nin sıcak olarak tesislerde üretilmesi veya sıcak biriketlenmiş demir olarak üçüncü ülkelerden ithal edilmesi seçenekleri öne çıkıyor. Bu seçeneklerin maliyet analizlerinde belirleyici olan faktör ise yenilenebilir enerjiye dayalı yeşil hidrojenin orta dönemdeki maliyeti. McKinsey tarafından yapılan bir çalışmaya göre, yeşil hidrojenin uygun ekonomik koşullarda üretilmesi halinde, Avrupa Birliği'nde üretilecek olan DRI daha uygun bir seçenek. 

🏙 Modernizasyon Fonu, Avrupa Birliği'ndeki sektörlerin dekarbonizasyonu için kritik projeleri destekliyor. 

AB Emisyon Ticaret Sistemi'nden elde edilen gelirlerle desteklenen Modernizasyon Fonu çerçevesinde Avrupa Birliği'nde ekonomik kapasitesi düşük ülkelere yönelik yenilenebilir enerji, güç şebekesi, enerji verimliliği ve kömürden çıkış projeleri destekleniyor. Bu projeler genel olarak Avrupa Birliği'ndeki sektörlerin karbondan arındırılması adına kritik öneme sahip. Modernizasyon Fonu'ndan 2022 yılında desteklenen projeler;

• Hırvatistan (119.8 milyon €): elektrik şebekesini desteklemek için yenilenebilir enerji üretimi ve enerji depolama kapasitesinin güçlendirilmesi

• Çekya (1.34 milyar €): belediyelerdeki kamu aydınlatmalarının iyileştirilmesi, bölgesel ısıtma sistemleri ve ETS'ye tabi sektörlerde kömürden biyokütleye ve doğalgaza geçiş, enerji verimliliğinin artırılması

• Estonya (62.4 milyon €): elektrik tüketimi ve materyal kullanımını azaltmak için üretim işlemlerinde optimizasyonunun, dijitalleşmenin ve otomasyonun artırılması

• Litvanya (85 milyon €): binaların yenilenmesi, enerji verimliliğinin artırılması, yenilenebilir enerji üretim kapasitesinin artırılması

• Polonya (643.2 milyon €): yenilenebilir enerjiye dayalı binalarda ısıtma ve endüstrilerde enerji verimliliğinin arıtırlması

• Romanya (1.39 milyar €): 8 fotovoltaik parkın inşası, güç üretiminde linyit yerine yenilenebilir enerjinin kullanılması ve elektrik şebekesinin yenilenmesi

• Slovakya (399.5 milyon €): bölgesel ısıtma ve soğutma sistemlerinin modernizasyonu ve endüstrilerde dekarbonizasyon projeleri

Y🌎RUM: Benzer projelerin Türkiye'de de finansal olarak desteklenmesi için milli emisyon ticaret sisteminin sektörler ile koordineli olarak bir an önce hayata geçirilmesi gerekiyor. 

💼KURUMSAL SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK

📕 TechTarget'tan kurumsal sürüdürülebilirliği arttırmak için tavsiyeler

• Geri dönüşüm programları uygulayın: Ofis ve işyerlerinde geri dönüşüm için kullanılan çöp kutularının daha ulaşılabilir olmasını sağlayın. Geri dönüşüm planlarınıza uygun olarak atıklarınızın uygun şekilde toplandığından emin olun. Kağıt ve plastiğin yanında zehirli kimyasal sızıntılarına yol açabilecek elektronik atıklarınızın toplanmasına ayrı bir önem verin. Bilgisayar parçaları, cep telefonları, bataryalar ve kartuşların usulüne uygun şekilde toplanarak değerlendirilmesi için mekanizmalar oluşturun.

• Alternatif enerji kaynakları kullanın: Güneş, rüzgar ve jeotermal enerji kullanma seçeneklerini azami seviyede değerlendirin. Elektrikli araçlara geçişi hızlandırın. İlk yatırım maliyetleri yüksek olan bu seçeneklerin getireceği finansal yükü hafifletmek için geri iade ve vergi teşviklerinden yararlanın.

• Malzemeleri bağışlayın: İşyerlerinizde artık kullanmayacağınız masa ve sandalye gibi eşyaları yerel hayır kurumları, okullar ve yerel yönetimler gibi ilgili kuruluşlara bağışlayarak ihtiyaç sahipleri tarafından kullanılmasını sağlayın. Bu şekilde bağışlayacağınız eşyalar üzerine kendi logonuzu yapıştırarak sürdürülebilir marka imajını güçlendirebilirsiniz.

• Çevreci tedarikçilere yönelin: Faaliyetlerinde sürdürülebilirliğe önem veren firmalar ile çalışın. Nakliye ve lojistikten kaynaklanan emisyonları azaltmak için yerel firmalar ile çalışmayı tercih edin. Aldığınız ürünlerde çevreye zarar veren alev geciktiriciler, kurşun, cıva ve bazı ftalatlar gibi maddeler olmamasına dikkat edin. Plastik atıkları azaltmak için sürdürülebilir ambalajlamaya önem veren tedarikçileri tercih edin.

• Enerji tüketimini azaltın: Vampir güç olarak ifade edilen stand-by durumunda çalışan elektronik malzemelerin tükettiği enerjiyi azaltın. Kullanılmayan cihazların fişlerini çekin. Cihazlarınızı stand-by konumuna almaktansa kapatmayı tercih edin. Geleneksel ampullere göre 25 kat daha uzun ömürlü olan ve %90 daha az enerji tüketen led aydınlatmayı tercih edin. Boş odalarda hareket sensörlü aydınlatmaları tercih edebilirsiniz.

• Kağıt kullanımını azaltın: Dijital teknolojilerdeki gelişmelere rağmen, kağıt atıklar toplam atıkların yaklaşık %23'ünü oluşturuyor. Belgelerin bulut tabanlı veri bankalarında depolanması gibi önlemler, kağıt kullanımından kaynaklanan masrafları azaltacaktır.

🇹🇷 TÜRKİYE'NİN NET-SIFIR YOLCULUĞU

👉 Türkiye'nin karbonsuzlaşma politikaları

Dünya Bankası Kıdemli Ekonomisti Sibel Kulaksız uluslararası sürdürülebilirlik yatırımları ile ilgili şu açıklamaları yaptı:

Eğer bir arkadaşınızın yönlendirmesiyle buraya geldiyseniz, bültene abone olabilirsiniz. Her cuma dolu dolu bir bülten ile posta kutunuzdayız.

• Bültende yer almasını istediğiniz konuları iletiş[email protected] üzerinden paylaşabilirsiniz.

• Haftaya yine dolu dolu bir bültende buluşmak üzere. Hoşçakalın.