Merhaba, Yeşil Büyüme'nin Haftalık Bülteni'ne hoş geldiniz. Özellikle sizin girdilerinizle ve ekosistemin ihtiyaçlarıyla şekillenecek bu bültende hangi konuları görmek istersiniz? Bize yazın. Keyifli okumalar!

Bu bültende ele aldığımız başlıca konular şu şekilde;

• Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında getirilmesi planlanan karbon giderme sertifikası

• AB Emisyon Ticaret Sistemi teklifi dördüncü üçlü görüşmesi

• Avrupa Komisyonu'ndan 168 proje için 562 milyon € kaynak

• Elektrifikasyon otomotiv tedarik endüstrisini yeniden şekillendiriyor

• Dijital ürün pasaportu AB'de norm haline geliyor

• Avrupa Komisyonu danışma kurulu, ilk sürdürülebilirlik raporlaması standartları setini yayımladı

• Türkiye'nin "İklim Değişikliği Kanun Teklifi"

Hazırsanız başlıyoruz:

🗺AVRUPA YEŞİL MUTABAKATI

🏝 Karbon giderme (carbon removal) sertifikası

Avrupa Komisyonu karbon giderme yöntemlerini düzenleyen bir teklif vermeye hazırlanıyor. Avrupa Yeşil Mutabakatı ile belirlenen net-sıfır hedefine ulaşılabilmesi için tarım ve endüstri gibi sektörlerden kaynaklanan karbondioksit emisyonlarının bir kısmının doğal (ormanlar, toprak, okyanuslar vb.) ve yapay (karbon yakalama ve depolama sistemleri vb.) yöntemler ile atmosferden temizlenmesi gerekiyor.

30 Kasım 2022'de Komisyon tarafından açıklanması beklenen taslak teklife göre yıllık olarak birkaç yüz milyon ton karbondioksit atmosferden temizlenemediği için karbon giderme politikaları açısından AB doğru rotada ilerleyemiyor. Sorunun giderilmesi için beklenen teklif ile orijinal, uzun soluklu ve izlenebilir şeffaf yöntemler ile sağlıklı bir karbon giderme mekanizması oluşturulması gerekiyor. Belirli kriterlerin sağlanması halinde karbon gidermenin sertifikalandırılması planlanıyor. Sertifikalandırılan projelerden yangın vb. nedenlerle karbon sızıntısının gerçekleşmesi durumunda sorumluların hesap vermesi için uygun denetim mekanizmaları da oluşturulacak.

Y🌎RUM: Atmosferde biriken karbondioksit 300-1000 yıl arasında havada kalabildiği için sadece mevcut emisyonların azaltılması ile net-sıfır hedefine ulaşılması mümkün değil. Sağlıklı bir karbon giderme sertifikalandırma mekanizmasının oluşturulabilmesi halinde, atmosferde biriken karbondioksiti depolayabilecek projelerin finansal açıdan desteklenmesi mümkün olacaktır.

🏭 AB Emisyon Ticaret Sistemi teklifi dördüncü üçlü görüşmesi

Avrupa Komisyonu, Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Konseyi arasında 22 Kasım 2022'de gerçekleştirilen dördüncü üçlü görüşmede karbondioksit haricinde metan ve azot dioksitin Emisyon Ticaret Sistemi'ne dahil edilmesi konusunda uzlaşmaya varıldı. Bununla beraber Avrupa Konseyi ve Avrupa Parlamentosu, denizciliğin ETS'ye dahil edilmesi teklifi üzerinde uzlaşamadı. Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Konseyi'nin ayrıştığı bir diğer konu ETS'den elde edilen gelirlerin nerelerde kullanılacağı. Avrupa Parlamentosu, genişletilmiş ETS'den elde edilen gelirlerin belirli amaçlar için kullanılmasını isterken Konsey buna karşı çıkıyor. Ücretsiz tahsisatların bir kısmının denizcilik için "Yenilikçilik Fonu"na aktarılması ile bir uzlaşmanın mümkün olduğu ifade ediliyor.

⛺ Avrupa Komisyonu'ndan 168 proje için 562 milyon € kaynak

Çevre ve iklim eylemleri için ayrılan "LIFE Fonu"ndan biyoçeşitliliğin korunması, doğanın restorasyonu, döngüsel ekonomi ve yenilenebilir enerji alanlarında geliştirilen farklı ülkelerdeki toplam 168 projenin 562 milyon € kaynak ile desteklenmesi Avrupa Komisyonu tarafından onaylandı. Onaylanan projelerden birisi ile Tartu/Estonya, Aarhus/Danimarka ve Riga/Litvanya'da ekosistemin daha sağlıklı hale getirilmesi hedefleniyor. İspanya'da geliştirilen bir proje ile hibrit ve tamamen elektrikli traktörlerin geliştirilmesi amaçlanıyor. İtalya'da geliştirilen proje ise ikinci el ayakkabıların döngüsel ekonomi perspektifinden yeniden ekonomiye kazandırılmasına odaklanıyor.

🌏Avrupa Birliği COP 27'de kararlarını kabul etti

Avrupa Birliği COP 27 görüşmelerinde Paris İklim Anlaşması ile belirlenen 1.5 derece hedefi içerisinde kalınması konusundaki kararlılığın devamı için büyük çaba sarf etti. COP 27'ye katılan taraflar, 2030 yılına kadar emisyonların 2019 yılına göre %43 oranında azaltılması konusunda anlaşmaya vardı. Ayrıca geçen yıl Glasgow'da düzenlenen COP 26 İklim Zirvesi'nde benimsenen hedeflerle uyumlu olarak 2023 yılı sonuna kadar ulusal katkı beyanlarının revize edilmesi kararlaştırıldı.

COP 27'de alınan en dikkat çekici karar ise tarihsel olarak emisyonlarda çok az sorumluluğu olan ve iklim değişikliğinin neden olduğu çevresel felaketlere karşı kırılgan ülkelere yönelik yeni bir "kayıp hasar fonu"nun oluşturulması. COP 27 esnasında AB ile Mısır arasında yenilenebilir hidrojen geliştirilmesine yönelik bir iş birliği anlaşmasına imza atıldı. Avrupa Birliği, Afrika'daki ülkelerin iklim değişikliğine karşı korunmasına yönelik 1 milyar € kaynak ayıracağını duyurdu. Güney Afrika için hazırlanan "Adil Enerji Geçiş Yatırım Planı" ve Endonezya ile yapılan "Adil Enerji Geçiş Ortaklığı" anlaşması Avrupa Birliği'nin destekleyeceği projeler arasında.

🎋SEKTÖREL SÜRDÜRÜLEBİLİK

🛺 Elektrifikasyon otomotiv tedarik endüstrisini yeniden şekillendiriyor

McKinsey'in Eylül 2022'de yaptığı ankete göre otomotiv sektörü tedarikçilerinin kârları son dönemde iyice düştü. Bu durum otomotiv tedarikçilerinin ARGE yatırımları yapmasını güçleştiriyor. Pandeminin başlangıcından günümüze her iki tedarikçiden birisinin finansal durumu kötüleşti. AB'deki enerji fiyatlarının ABD'ye göre beş kat artması, otomotiv sektörü yatırımlarının bir kısmının ABD'ye kaymasına yol açtı. Avrupa Otomotiv Tedarikçileri Birliği (European Association of Automotive Suppliers (CLEPA))'nin bu konu ile ilgili yaptığı çalışmada ortaya çıkan sonuçlar;

• Avrupa'daki otomotiv tedarikçilerinin büyük bir bölümü maliyet kontrol tedbirleri ve yeniden dizayn yöntemleri ile karlılığı artırma çabaları ile finansal durumlarını iyileştirmeye odaklanmış durumda.

• Tedarikçilerin %40'ı yatırımlarını azaltırken, %15'i ise ARGE bütçelerinde kısıtlamaya gitti.

• E-mobilite, 30 milyar €'luk otomotiv sektörünün yıllık ARGE bütçesinin üçte birini oluşturuyor. Elektrikli araçların maliyetlerinin azaltılmasında gösterilecek performans, otomotiv sektörünün gelecekteki karlılığını doğrudan ilgilendiriyor. Otomotiv tedarikçilerinin %56'sı, elektrikli araçların en az içten yanmalı araçlar kadar karlı olmasını beklerken, %20'si daha yüksek kâr beklentisi içerisinde.

• CLEPA tarafından yapılan araştırmalara göre elektrikli araçlara geçiş sürecinde işi tehlikeye giren 500 bin kişinin tamamının otomotiv sektöründe yeniden istihdamı mümkün değil.

🛰 Dijital ürün pasaportu AB'de norm haline geliyor

30 Mart 2022 tarihinde Avrupa Komisyonu tarafından sunulan "Sürdürülebilir Ürünler İçin Ekodizayn Düzenlemesi" kapsamında getirilmesi planlanan dijital ürün pasaportları sayesinde AB piyasalarına sunulan ürünlerin tüketiciler nezdinde izlenebilirliğinin artırılması hedefleniyor. Avrupa Politika Merkezi'nden Stefan Sipka'ya göre dijital ürün pasaportları, değer zincirlerinde aktörler arasında etkin bilgi paylaşımına imkan sağlayacak. Bununla birlikte dijital ürün pasaportları ile ilgili bazı endişeler de dile getiriliyor. Bunlardan bazıları;

• Batarya gibi bazı ürünlerin üretim süreci ile ilgili bilgiler patent hakları açısından hassas olabilir. Bu bilgilerin kötü niyetli kişiler tarafından elde edilmesi halinde ilgili firmaların rekabet güçleri zarar görebilir.

• Tüketiciler ile ürünlerin geri dönüşümünde rol alacak aktörlerin ihtiyaç duyacakları bilgiler farklı olduğu için, dijital ürün pasaportlarındaki bilgilerin farklı kategorilerde sadece ilgili paydaşlar ile paylaşılması gerekiyor. Yetkisiz kişilerin tüm bilgilere erişmesi durumunda çeşitli suistimaller ortaya çıkabilir.

2024 yılına kadar Avrupa Komisyonu tarafından çıkarılacak olan bir devredilmiş yasa (delegated act) ile 2026 yılından itibaren 2 kWh'ın üzerindeki elektrikli araç bataryaları için dijital ürün pasaportları oluşturulmasının zorunlu olması bekleniyor.

💼KURUMSAL SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK

Avrupa Komisyonu danışma kurulu, ilk sürdürülebilirlik raporlaması standartları setini yayımladı

Danışma kurulunun amacı, ESG kriterlerinin tüm yönlerini kapsayacak ve raporlama süreçlerini kolaylaştıracak standartlar oluşturmak. Bu sayede şirketler ve diğer paydaşlar raporlamada geçen ifadeleri daha kolay karşılaştırabilecek ve yeşil yıkama kapsamına giren faaliyetler kolayca tespit edilebilecek.

Raporlama sürecinde Kapsam 1, 2 ve 3 emisyonların tümünün kapsanmasının zorunlu olması öngörülüyor. Yaşam döngüsü değerlendirilmesinin yapılmasının, sürdürülebilirlik raporlamasının köşe taşlarından birisi olması planlanıyor. Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Direktifi'nin uygulanmasında ilk üç yıl şirketlere bir esneklik tanınacak. Geçiş dönemi olarak tasarlanan bu süreç sonrasında şirketlerin standartları esnetmesine izin verilmeyecek.

🇹🇷 TÜRKİYE'NİN NET-SIFIR YOLCULUĞU

👉Türkiye'nin "İklim Değişikliği Kanun Teklifi"

MCG Legal tarafından paylaşılan ve 2022'nin sonuna kadar yasalaşması beklenen Türkiye'nin ilk "İklim Değişikliği Kanun Teklifi" ile ilgili dikkat çeken hususlar;

• İlk defa iklim değişikliği ile mücadele konusu kapsamlı bir kanun ile yasal bir zemine kavuşturulacak. Teklifin kanunlaşması halinde gelecek dönemdeki hükümetlerin de belirlenen hedefler çerçevesinde iklim değişikliği ile mücadele adına adım atmaya devam etmesi sağlanacak.

• Kanun teklifi ile; Ulaştırma ve Altyapı, Sanayi ve Teknoloji, Enerji ve Tabi Kaynaklar, İçişleri, Tarım ve Orman, Kültür ve Turizm, Sağlık, Hazine ve Maliye, Aile ve Sosyal Hizmetler, Milli Eğitim ve Ticaret Bakanlıklarına iklim değişikliği ile mücadele kapsamında kendi alanlarında çeşitli sorumluluklar yükleniyor.

• Net-sıfır hedefine ulaşma doğrultusunda tüm kamu kurumlarına yüklenen sorumluluklar sayesinde kamu kaynaklarının da sürdürülebilir yatırımlara kanalize edilmesi hedefleniyor.

• Tasarı'da SPK'nın sorumluluğunda kurulacak olan Karbon Piyasası Kurulu ile ilgili şu ifadelere yer veriliyor: "Bakan başkanlığında, İklim Değişikliği Başmüzakerecisi ile en az Bakan Yardımcısı seviyesinde olmak üzere, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı ve en az Başkan yardımcısı seviyesinde olmak üzere Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın birer temsilcileri ile İklim Değişikliği Başkanından oluşur, sekretaryasını Başkanlık yapar ve karbon fiyatlandırma araçlarını belirleme, ücretsiz tahsisatların dağılımına karar verme, açık arttırmaya arz olunacak tahsisat miktarını tespit etme, ETS ile ilgili plan, politika, strateji ve eylemleri belirleme, Uluslararası Karbon Piyasasına konu olacak sektör, proje ve faaliyetlerin tespiti ve bunlara ilişkin sınırlamaları belirleme görevlerini yerine getirir".

Y🌎RUM: Avrupa Birliği'nin "İklim Yasası", Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında 55'e Uyum Paketi açıklanmadan önce 30 Haziran 2021 tarihinde AB Resmi Gazetesi'nde yayımlanarak yürürlüğe girdi. Türkiye'nin de iklim değişikliği adına tüm kurumlar arasında koordinasyonu artıracak ve sektörlere sürdürülebilir politikalar alanında güçlü bir sinyal verecek olan kendi "İklim Değişikliği Kanunu"nu çıkarmaya hazırlanması çok olumlu bir adım . Bu adımla ayrıca, uluslararası finans kuruluşlarının bundan sonraki süreçte dikkate alacağı iklim değişikliği ile mücadelede güçlü politikaların mevcudiyeti kriteri de karşılanmış olacaktır.

Eğer bir arkadaşınızın yönlendirmesiyle buraya geldiyseniz, bültene abone olabilirsiniz. Her cuma dolu dolu bir bülten ile posta kutunuzdayız.

• Bültende yer almasını istediğiniz konuları iletiş[email protected] üzerinden paylaşabilirsiniz.

• Haftaya yine dolu dolu bir bültende buluşmak üzere. Hoşçakalın.